Pastoraat in crisistijd
Het is een vreemde tijd. Toch merk ik sommige dagen een zekere gewenning. Wij – Janny en ik – hebben het naar omstandigheden goed. Andere dagen denk ik: Dit is bizar. Dit komt in de geschiedenisboeken. Zoals de dertiger jaren – de crisisjaren - en de spaanse griep. Zelfs in de oorlog kon je nog naar de kerk en de kroeg. Nu niet. En dit is wereldwijd. Wat is dit? We dachten onbewust dat we alles in zekere zin in de hand hadden.
Toch is de impact verschillend. We denken aan schokkende verhalen van mensen die in eenzaamheid stierven. Aan mensen die genezen zijn maar misschien nooit meer de oude worden. Aan mensen in verpleeghuizen en zorgcentra die geen bezoek mochten ontvangen. Ik denk aan alleenstaanden die het moeilijker hebben dan mensen die samen zijn en die het samen goed hebben. Ik denk aan gezinnen die het zwaar hebben. Aan bedrijven die failliet gaan en mensen die hun baan kwijtraken. Maar ook als je het naar omstandigheden goed hebt begin je het steeds meer te missen om je (klein)kinderen een knuffel te geven. Om elkaar te ontmoeten van aangezicht tot aangezicht. Nee, de anderhalve samenleving zullen we moeten accepteren zolang het nodig is, maar het is niet normaal!
Gelukkig ontstaat er in deze crisistijd een explosie aan creativiteit om toch iets voor elkaar te kunnen betekenen. Voor mij was het pastoraat de afgelopen weken vooral belpastoraat. Op zich gaf dat hele mooie gesprekken. Soms langer, soms korter. Een moment van meeleven, aandacht en belangstelling wederzijds! Maar hoe langer het duurt des te meer ga ik de ontmoetingen van aangezicht tot aangezicht missen.
Pastoraat is niet alleen voor de predikant, voor de kerkenraad en voor de bezoekmedewerkers. Ik merk dat veel mensen van vroeger uit een te ‘zwaar’ beeld hebben bij pastoraat. Alsof dat alleen aan de orde zou zijn bij ernstige ziekte en dood. Pastoraat is veel ‘gewoner’, veel dichterbij. Pastoraat is omzien naar elkaar. Pastoraat is de ander ‘zien’. Belangstelling en aandacht hebben voor de ander. Een praatje onderweg. “Hoe heb je het?” “Kan ik iets voor je betekenen?” In die zin is dat voor iedereen. En het gebeurt ook. Onze jongste zoon is alleenstaand. De kerk als gemeenschap betekent veel voor hem. Hij mist de ontmoetingen met de mensen op zondagmorgen, in de dienst en bij het koffiedrinken na de dienst. Hij kwam op het idee om een aantal mensen op te bellen die bij hem in de buurt zitten in de kerk of die hij weleens spreekt bij het koffiedrinken. De mensen waren verrast en positief. Dat is gemeente zijn! Ik merk ook in Bant dat er meer gebeld wordt. Een ander stuurt een kaartje. Of een gesprek op straat op anderhalve meter afstand. Dat is de uitdaging van het gemeentezijn. Niet alleen naar elkaar maar ook in de buurt, in het dorp, in ons netwerk. Mensen die je eerder ontmoette maar nu niet. Namen die bij je boven komen. Om elkaar op een andere manier aandacht te geven, met elkaar mee te leven, elkaar te ontmoeten. En laten we vooral oog houden voor hen voor wie deze tijd extra moeilijk is. Koning Willem Alexander wees op het eenzaamheidsvirus. We kunnen meer doen dan we soms denken.
Een psychiater formuleerde drie vragen die je aan elkaar zou kunnen stellen in deze vreemde tijd. Ik geef ze maar door als suggestie.
1.Hoe beleef je deze vreemde periode?
2.Over wie maak je je zorgen?
3.Wat houd je in deze tijd gaande? Wat helpt je? Wat troost je?
Vragen bedacht door een psychiater maar in wezen zijn het de ‘basic’ vragen voor het meeleven met elkaar.
We kunnen herkenning vinden in de traditie van de kerk. De zondag tussen Hemelvaart en Pinksteren heeft iets van: zondag ven gemis. Met Pinksteren vieren we de komst van de Geest. De Geest – las ik een keer – is de bruggenbouwer, de verbinder. Op afstand voelen we gemis, maar ook verbinding. En we houden hoop op betere tijden. Ik wens jullie allen een goede tijd toe. En ik sta altijd open voor een praatje.
Een hartelijke groet, Ds. Wim Kok
Meer nieuws